5000 yıllık geçmişi olan, başta Çin ve Kore olmak üzere Doğu ülkelerinde yüzyıllardır kullanılan ginseng bitkisinin geleneksel kullanımı, uzun yıllardır Batı ülkelerinde de kabul görmüştür. Günümüzde ginseng en fazla ilgi gören ve yüzlerce klinik çalışmanın yapıldığı ve hakkında bilimsel makalelerin yazıldığı geleneksel bitkidir.
TARİHÇE
Ginseng, Çin ve Kore ormanlarında yabani olarak yetişen çok eski bir bitkidir. Bitkinin kökleri, 5000 yıldan uzun zamandır kullanılmaktadır. Mucizevi etkilerinden dolayı sadece Çin imparatoru ve yakın çevresi tarafından kullanımına izin verilen ginseng bitkisi, zamanla askerlerin dayanıklılığını artırması ve mücadele ruhunu güçlendirmesi nedeniyle tüm ordu tarafından kullanılmıştır.
9. yy’da Arapların Çin’e gitmesiyle “ginseng” ile tanışmaları ve 13. yy’da Marco Polo’nun Çin’de “ginseng”in etkilerini gözlemlemesiyle birlikte Çin ve Kore dışında diğer ülkelerde de kullanımı yaygınlaşmaya başlamıştır. Fakat Avrupa ülkelerinde ancak 1542 yılında Alman botanist C.A. Meyer’in kendi Avrupa botanik yayınında bitkiyi tanımlaması ile yayılmıştır. Günümüzde en iyi ginseng bitkisi halen «Panax ginseng C.A. Meyer» olarak isimlendirilmektedir. «Panax» ismi Yunancada «her şeyi iyileştiren» anlamındadır. «Ginseng» ise Çincede «adama benzer» anlamına gelmektedir.
GINSENG ÇEŞİTLERİ
Ginseng bitkisinin etken maddesi ginsenoidlerdir.
Ginseng, yetiştirilen bölgeye göre Panax ginseng (Kore ginsengi) , Panax quinquefolius (Amerikan ginsengi) ve Eleuterococcus senticocus (Sibirya ginsengi) çeşitleriyle bilinmektedir.
Ginseng bitkisinin yetişmesi için en iyi iklim koşulları Güney Kore’de olması nedeniyle burada yetiştirilen “Panax ginseng”in en yüksek kaliteye sahip ginseng türü olduğu bilinmektedir. Yüksek miktar ginsenoidler içermektedir. 6 yıllık bitkilerin kökü kullanılır. Yetiştirilmesi oldukça zahmetlidir. Panax ginseng (Kore ginsengi), kırmızı ginseng ve beyaz ginseng olarak da bilinmektedir. Beyaz ginseng su buharıyla pişirilerek kırmızı renge dönüştürülmektedir. Bu esnada içindeki bazı etken maddelerin farklılaştığı belirtilmektedir.
Amerikan ginsengi, Kore ginsengi’ine benzer özellikler göstermesine rağmen Panax ginseng’e kıyasla daha az miktarda ginsenoidler içermektedir.
Sibirya ginsengi (Eleuterococcus senticocus) Kore ginseng’inden (Panax ginseng) farklıdır. Her ne kadar Panax ginsengine benzer etki gösterdiği düşünülse de Panax ginsengi daha etkili ve güvenilirdir. Sibirya ginsenginin yüksek tansiyona neden olduğu bilinmektedir.
Panax ginseng, yüzyıllardır kullanılmasına rağmen zararlı etkisi hakkında herhangi bir vaka bildirilmemiştir. Kullanımı tavsiye edilen miktarlara ve önerilen kullanım süresine uyulduğu takdirde güvenilirdir.
GINSENG İÇERİKLİ TAKVİYE EDİCİ GIDALAR HAKKINDA;
Ginseng içerikli takviye edici gıdalar Avrupa ülkelerinde 1976 yılından itibaren pazarlanmaktadır.
EMA / HMPC raporuna göre ( European Medicines Agency / Committee on Herbal Medicinal Products);
Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Litvanya, Polonya, Portekiz, İspanya ve İsveç gibi Avrupa Birliği ülkelerinde ginseng içerikli takviye edici gıdalar mevcuttur.
Yetişkinlerin kullanımına uygundur.
Düzenli kullanılması durumunda en fazla 3 ay kesintisiz kullanılması, yeniden başlamadan önce 1 ay boyunca kullanımın bırakılması önerilmektedir.